We krijgen steeds meer zicht op de effecten en impact van het coronavirus. Op deze pagina krijg je antwoord op de meest gestelde vragen rondom klachten en herstel na corona.
Ik heb al corona gehad; moet ik mij dan ook laten vaccineren?
De Gezondheidsraad adviseert momenteel om mensen die corona hebben gehad ook te vaccineren. De overheid besluit hierover nadat coronavaccins zijn goedgekeurd door het Europese medicijnagentschap (EMA) en de Nederlandse medicijnautoriteit (CBG).
Wanneer kan ik gevaccineerd worden tegen corona?
De overheid is op 6 januari 2021 gestart met vaccinatie tegen corona. Wat weten we hierover op dit moment? We bundelen deze informatie op Longfonds.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op de website van Rijksoverheid.
Ben ik verplicht om een mondkapje te dragen?
De overheid stelt het dragen een mondkapje in publieke binnenruimtes per 1 december 2020 verplicht. Maar wat als je geen mondkapje kan dragen omdat je er een sterk benauwd gevoel van krijgt? En welke tips kunnen jullie geven voor het dragen van een mondkapje. Lees de antwoorden op deze en andere vragen op Longfonds.nl.
Ik heb corona gehad maar heb nog steeds restklachten. Is een griepprik dan verstandig?
Longarts Sandra Evertse-Snijders, werkzaam bij CIRO+ in Horn: ‘Het effect van griepprik bij iemand die restverschijnselen heeft van corona is niet bekend. Maar ik verwacht bij iemand die geen acute klachten of koorts meer heeft geen problemen wat betreft bijwerkingen van de griepprik. Mijn advies is om wel de griepprik te gaan halen om de kans om griep te krijgen kleiner te maken.’
Kan de griepprik helpen voorkomen dat ik corona krijg?
Longarts Sandra Evertse-Snijders, werkzaam bij CIRO+ in Horn: ‘Nee, de griepprik beschermt niet tegen het coronavirus. Toch krijgen mensen uit risicogroepen het advies om wel de griepprik te halen. Dat kan (ernstige) ziekte en ziekenhuisopnames als gevolg van griep zoveel mogelijk voorkomen.’
Waar vind ik meer informatie over de griepprik?
Lees meer over de griepprik op de website van Longfonds. Of raadpleeg de website van RIVM.
1. Krijgen mensen met ernstige restklachten na corona de kosten voor paramedische zorg* vergoed?
Ja, er is een nieuwe tijdelijke regeling vanaf 18 juli jl. voor vergoeding van deze zorg.
Deze regeling geldt voor mensen die ernstige klachten of beperkingen overhouden aan een besmetting met het coronavirus en deze zorg na 18 juli (nog steeds) nodig hebben.
Zij kunnen deze zorg vanaf 18 juli** vergoed krijgen als zij hiervoor een verwijzing of verklaring van de (huis-)arts hebben.
Het maakt daarbij niet uit of zij in verband met corona in het ziekenhuis en eventueel op de IC hebben gelegen of thuis ernstig corona hebt doorgemaakt.
* Het gaat om fysiotherapie, ergotherapie, dieetadvisering en logopedie. Psychologische zorg valt niet onder deze regeling. Deze zorg wordt al vergoed uit het basispakket op verwijzing van de (huis)arts.
**Helaas is het niet mogelijk gebleken om paramedische zorg voor corona die je vóór 18 juli hebt ontvangen, met terugwerkende kracht te vergoeden. Dit komt omdat de patiënt van toen niet kon en kan voldoen aan de voorwaarden die voor deze zorg gelden, zoals deelname aan wetenschappelijk onderzoek (zie antwoord op vraag 18 van het Zorginstituut).
2. Wanneer heb ik recht op de vergoeding paramedische zorg voor coronapatiënten?
Je hebt recht op deze vergoeding:
Voor alle situaties hierboven is het nodig
3. Wat is de maximale vergoeding voor paramedische zorg voor coronapatiënten?
Je kunt maximaal 6 maanden gebruikmaken van:
Of meer aanspraak op vergoeding mogelijk is vanuit de aanvullende verzekering, bepaalt de zorgverzekeraar bij wie je verzekerd bent.
Als de klachten na 6 maanden nog niet over zijn, dan moet een medisch specialist in het ziekenhuis bepalen of je nog langer fysiotherapie, oefentherapie e.d. nodig hebt. Zo ja, dan kan de zorg nog 6 maanden langer vergoed worden met nog een keer:
De regeling stopt per 1 augustus 2021, dus als je bijv. in mei start met de behandeling, dan kun je de 6 maanden niet afmaken.
Of meer aanspraak op vergoeding mogelijk is vanuit de aanvullende verzekering, bepaalt de zorgverzekeraar bij wie je verzekerd bent.
4. Valt de paramedische zorg voor coronapatiënten onder het eigen risico van de zorgverzekering?
Ja, deze zorg valt onder het eigen risico. Dit betekent dat, als je nog geen kosten hebt gemaakt die onder het eigen risico vallen, je de eerste € 385,- zelf moet betalen. Gaat de zorg over 1 januari 2020 heen, dan geldt opnieuw het eigen risico van € 385,-
5. Waar vind ik meer informatie over de tijdelijke regeling vergoeding paramedische zorg voor coronapatiënten?
Je kunt meer informatie vinden op de website van het Zorginstituut:
Hoe lang kunnen coronaklachten aanhouden?
Klachten van vermoeidheid, spierzwakte, kortademigheid en benauwdheid kunnen enkele dagen tot meerdere weken of maanden aanhouden. Hoe zieker iemand is geweest van het coronavirus, hoe langer het herstel meestal duurt en de klachten aanhouden. Ook mensen met milde of ernstige klachten die niet opgenomen zijn geweest in het ziekenhuis kunnen maandenlang (hevige) klachten houden en niet goed opknappen. Vooral mensen die op de IC hebben gelegen kunnen nog maanden tot jaren last houden, zo leert de ervaring met patiënten die vanwege een (virale) longontsteking op de IC hebben gelegen.
Kun je helemaal herstellen van het coronavirus? En hoe lang duurt dit?
De meeste mensen zullen gelukkig volledig herstellen. Sommige mensen houden misschien restklachten of restschade aan de longen. Omdat we nog veel níet weten over corona, kunnen we niet goed inschatten welke patiënten wél en welke niet helemaal zullen herstellen. We verwachten dat hoe zieker je bent geweest, hoe langer het herstel duurt. Daarnaast zijn er patiënten die milde klachten hadden, geen schade aan hun organen lijken te hebben en toch na maanden extreem vermoeid blijven. Deze klachten lijken op die van het chronisch vermoeidheidssyndroom.
Mijn klachten komen steeds terug, ook al dacht ik dat ik hersteld/aan het herstellen was. Wat is de verklaring hiervoor?
Het is bekend dat herstel van infecties/longontsteking met vallen en opstaan gepaard gaat. Het immuunsysteem van het lichaam werkt hard om het virus op te ruimen. Dit vraagt energie en tijd. Omgevingsfactoren zoals stress, weersomstandigheden, slaap, conditie en voeding kunnen een rol spelen bij het variërende klachtenbeloop in de periode na infectie. Vooral bij personen met onderliggende longaandoeningen kan dit een rol spelen. Hoewel er in de populaire media regelmatig gesuggereerd is dat mensen een herinfectie met coronavirus kunnen krijgen, is dat tot op heden niet wetenschappelijk aangetoond (Bron: KCDC website, onderzoek van 19 mei 2020).
Mijn huisarts zegt dat mijn kinderen wel naar school mogen en/of met anderen kinderen spelen, als ze maar geen klachten hebben. Is dat wel verstandig wanneer ik zelf nog steeds klachten heb?
Het coronavirus verspreidt zich vooral onder volwassenen en van volwassen familieleden naar kinderen. Verspreiding onder kinderen of van kinderen naar volwassenen komt minder vaak voor. Over het algemeen geldt: hoe jonger het kind, hoe kleiner de rol bij de verspreiding van het virus.(https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/kinderen). Daarom kun je het advies van de huisarts gewoon opvolgen. Update 15 december: tijdens de lockdown periode (voorlopig tot 19 januari) mogen kinderen niet naar school.
Wat zijn coronaklachten bij kinderen met een chronische longziekte, en moet ik me zorgen maken als mijn kind het coronavirus heeft?
Er zijn nog weinig gegevens over kinderen met chronische long- of luchtwegklachten, met een hartaandoening of met een afweerstoornis. Gezien echter de milde presentatie van dit virus bij kinderen in het algemeen maken wij ons niet meer zorgen dan bij andere verkoudheidsvirussen. Elke virusinfectie geeft bij deze kinderen een wat verhoogde kans op luchtwegklachten, maar met het coronavirus lijkt dat tot nu toe niet anders dan met andere luchtwegvirussen. Voor je kind is het dus waarschijnlijk vergelijkbaar met het doormaken van een heftige verkoudheid. Ouders van kinderen met chronische aandoeningen die het coronavirus hebben moeten niet zelfstandig hun medicatie aanpassen.
Als je corona hebt gehad en je hebt nog veel last van moeheid of benauwdheid, moet je dan gewoon uitzieken of is het beter om te bewegen?
Ben je nog erg moe of benauwd, dan is het belangrijk om rustig aan te blijven doen. De moeheid en benauwdheid kunnen je ontmoedigen weer te gaan bewegen, en kunnen je herinneren aan de periode waarin je ziek was. Probeer desondanks in een aangepast tempo weer in beweging te komen. Soms is het nodig dat de huisarts of longarts vaststellen of je longen beperkingen hebben of dat je conditie nog onvoldoende is om te bewegen. Tips en adviezen voor beweging
Hoe kan ik mijn weerstand verhogen na corona?
Gezonde voeding en geleidelijk weer meer beweging kan je weerstand helpen verhogen.
Hoe kan ik weer conditie opbouwen na corona? Kunnen jullie hiervoor tips geven?
Bekijk de adviezen over het opbouwen van conditie na corona.
Ik heb corona gehad en word na elke inspanning kortademig. Hoe moet ik daarmee omgaan?
Ook bij kortademigheid na inspanning is het belangrijk te blijven bewegen, zo nodig met begeleiding van een fysiotherapeut. Tips en adviezen voor beweging
Zijn er ademhalingsoefeningen die ik kan doen tegen de kortademigheid door corona?
Bekijk de ademhalingsoefeningen die hierbij kunnen helpen.
Kunnen mensen met een longziekte die corona hebben hun inhalatiemedicijnen en onderhoudsantibiotica blijven gebruiken?
Het is belangrijk de voorgeschreven inhalatiemedicijnen te blijven gebruiken, omdat anders longklachten kunnen verergeren.
Het gebruik van onderhoudsantibiotica is geen probleem: dat helpt gewone bacteriële infecties te voorkomen waarmee je ook weer minder kwetsbaar bent voor virale infecties.
Ik heb, naast een aantal corona gerelateerde klachten, last van klachten die niet op de officiële symptomen lijst staan. Hoe kom ik er achter of deze klachten bij corona horen?
Hoesten, koorts en kortademigheid zijn de meest bekende en meest voorkomende klachten bij coronavirus infectie. Daarnaast zijn er vele andere klachten gerapporteerd door patiënten. In aflopende volgorde van frequentie van optreden: vermoeidheid, verwardheid, diarree, misselijkheid en braken, spierpijn, pijn op de borst, hoofdpijn, piepende ademhaling, buikpijn, keelpijn, gewrichtspijn, bloed ophoesten, loopneus, huiduitslag, wegraking (bron: artikel van Docherty in British Medical Journal). Veel van deze klachten zijn heel aspecifiek, dat wil zeggen dat ze ook bij andere virusinfecties vaak voorkomen, en ook bij andere ziektes kunnen voorkomen. Het is moeilijk te bewijzen dat een klacht met zekerheid veroorzaakt wordt door coronavirus infectie.
Waarom hebben coronapatiënten allemaal zo’n ander ziektebeeld en -verloop?
We weten dat het beloop van coronavirus infectie verschilt tussen personen. Bij mensen die opgenomen worden in het ziekenhuis komen hogere leeftijd, hoge bloeddruk, zwaarlijvigheid en suikerziekte vaak voor. Dit suggereert dat dit risicofactoren zijn voor een ernstig beloop. Hoewel een coronavirus infectie bij patiënten met COPD en astma ook ernstiger verloopt, hebben deze patiënten geen verhoogd risico om een coronavirus infectie op te lopen. Een andere factor die de ernst lijkt te bepalen is de hoeveelheid virus waaraan iemand blootgesteld is: meer blootstelling > ernstiger ziek. Tenslotte speelt het aantal ACE-2 receptoren dat iemand heeft mogelijk een rol. Het virus heeft deze receptor nodig om besmetting te veroorzaken in de organen van het lichaam. Door erfelijke factoren of bijvoorbeeld roken kan iemand meer van deze receptoren hebben en daardoor gevoeliger zijn/ernstiger ziek worden. Veel is nog onduidelijk op dit gebied.
De arts zegt dat ik milde klachten heb, maar ik ben al meer dan 8 weken ziek en kan bijna niets. Hoe kan dat?
Er is een groep post-corona patiënten met zeer veel lichamelijke klachten. Als deze patiënten niet hoeven te worden opgenomen in het ziekenhuis of de IC, spreekt men van een milde vorm van de ziekte. Dat betekent dat het zuurstofgehalte goed genoeg is om niet opgenomen te hoeven worden. Maar de klachten zijn echt, en voor patiënten zelf vaak wel ernstig.
Wat moet ik doen als ik weken tot maandenlang ziek blijf en geen hulp of zorg krijg?
Heb je niet in het ziekenhuis gelegen, en houd je vervelende klachten na corona? Vraag dan je huisarts om een verwijzing naar de longarts. Deze kan tests uitvoeren om te onderzoeken wat er met je longen aan de hand is. En hij kan bepalen welke zorg je op dit moment nodig hebt. Heb je wel in het ziekenhuis gelegen maar blijf je tobben met je gezondheid en krijg je daar onvoldoende nazorg voor? Vraag je huisarts dan om je nogmaals te verwijzen naar een longarts.
Welke professionele hulp kan ik (met/zonder een positieve test) krijgen voor mijn herstel, als ik niet in het ziekenhuis ben opgenomen en wie moet hiervoor betalen?
Door de uitbreiding van het basispakket per 18 juli 2020 kunnen post-coronapatiënten met langdurige klachten minimaal zes maanden lang gebruik maken van paramedische zorg, namelijk:
Er is geen overheveling mogelijk van de aanspraak van de ene paramedische discipline naar een van de andere paramedische disciplines. Je kunt dus niet uren ergotherapie “inzetten” als je fysiotherapie tekort komt.
De nodige behandelingen worden vooralsnog direct vergoed via de basisverzekering van de patiënt. Het enige dat de verzekerde zelf moet betalen, is het eigen risico van zijn/haar zorgverzekering. Die bedraagt 385 euro in 2020.
Wie komt hiervoor in aanmerking?Alle post-coronapatiënten die op een reguliere ziekenhuisafdeling hebben gelegen of thuis ernstig ziek zijn geweest komen in aanmerking voor ruimere dekking vanuit de basisverzekering waartoe de overheid in juli heeft besloten. Voor IC-patiënten is er indien nodig ook een revalidatietraject (in het ziekenhuis of in een gespecialiseerd revalidatiecentrum) mogelijk. Dit wordt ook wordt gedekt door de basisverzekering. Uiteraard is hiervoor wel een verwijzing van de arts nodig.
Bij post-coronazorg is het een voorwaarde dat er door een huisarts of een andere arts, zoals een longarts, een COVID-19 besmetting is vastgesteld óf een sterke verdenking daarvan. De zorg is alleen bedoeld voor mensen die langdurig klachten ondervinden, zoals vermoeidheid of benauwdheid.
De eerste behandeling paramedische zorg voor post-coronapatiënten moet bovendien binnen één maand na verwijzing plaatsvinden en duurt maximaal een half jaar. Dit kan eventueel met een half jaar verlengd worden op verwijzing van een medisch specialist.
“Aan het eind van de eerste periode van 6 maanden kan bij uitzondering en op goed gedocumenteerde indicatie van de medisch specialist, die de diagnose heeft gesteld, een beroep worden gedaan op een tweede behandeltermijn van maximaal 6 maanden. Als er sprake is van blijvende longschade of fysieke schade waarvoor paramedische interventie zinvol wordt geacht.”
Zijn er revalidatietrajecten na corona, als je niet in het ziekenhuis hebt gelegen?
Vaak lukt het om zelfstandig je conditie weer op te bouwen, soms met hulp van een fysiotherapeut. Als dit niet goed lukt, kan de huisarts je verwijzen naar de longarts om vast te stellen of je op het goede spoor zit of dat bijzondere revalidatie nodig is. Veel fysiotherapiepraktijken hebben revalidatieprogramma’s voor patiënten die corona hebben gehad.
Kan ik longschade hebben door corona, en hoe kom ik erachter of ik dat heb?
Een kleine groep coronapatiënten houdt restklachten en heeft longschade overgehouden aan het virus. De longarts kan dit vaststellen door verschillende tests uit te voeren, zoals een thorax-foto (röntgenfoto van de borstkas) of scan van de longen, een longfunctietest en soms ook een fietstest.
Biedt een mondkapje en 1,5 m afstand houden voldoende bescherming als je bijvoorbeeld naar de winkel toe moet voor boodschappen?
De maatregelen zoals een mondkapje dragen en 1,5 meter afstand houden lijken wel enige bescherming te geven, maar zeker geen 100 procent. Als je heel erg bezorgd bent over je gezondheid, kun je ervoor kiezen boodschappen thuis te laten bezorgen of iemand in je omgeving te vragen boodschappen voor je te doen.
Hoe weet ik zeker dat ik niet meer besmettelijk ben, nu ik het coronavirus heb gehad?
We weten niet 100 procent zeker of mensen na het coronavirus niet meer besmettelijk zijn. Zeer waarschijnlijk ben je niet meer besmettelijk als je geen klachten meer hebt en 24 uur niet meer hoest of slijm ophoest (volgens richtlijnen GGD).
Ik heb een ernstige vorm van corona gehad. Is er een kans dat ik het weer krijg?
In augustus 2020 werd bekend dat mensen voor een tweede keer besmet zijn, in het buitenland en in Nederland. We gaan er daarom vanuit dat mensen een tweede keer ziek kunnen worden door het coronavirus. Het aantal meldingen van herbesmetting is echter nog zo klein, dat hieruit nog geen harde conclusies kunnen worden getrokken. Nader onderzoek is nodig.
December 2020, Dr. Frits Franssen, longarts bij CIRO en MUMC+, licht toe: ‘Het is inderdaad zo dat het aantal aangetoonde herbesmettingen met het coronavirus de laatste tijd toeneemt. Maar het aantal herbesmettingen is nog steeds bijzonder klein ten opzichte van de 60 miljoen SARS-CoV-2 besmettingen die wereldwijd zijn gemeld. Over de ernst van deze herbesmettingen is nog veel onduidelijk en deze lijkt heel verschillend per persoon.’
Mijn leidinggevende wil dat ik weer kom werken omdat de test negatief was. Maar ik herken de klachten en de huisarts bevestigt dat er soms vals negatieve uitslagen zijn, zeker na een paar weken van ziekte. Hoe ga ik hiermee om? Ik wil niemand besmetten
Je kunt via de GGD een coronatest laten doen. Deze GGD-test is betrouwbaar, daarom kun je ervan uitgaan dat je bij een negatieve uitslag niet besmettelijk bent. Zo nodig kun je de test laten herhalen. Andere tests, zoals de sneltests, zijn niet altijd betrouwbaar.
Pas na maanden ziek te zijn geweest heb ik, in verband met het ruimere testbeleid, een test aangeboden gekregen. Mijn huisarts zegt tegelijkertijd dat de kans groot is dat ik negatief zal testen, of omdat het virus niet meer aanwezig is (negatief) of omda
Als de uitslag van de coronatest negatief is, ben je niet meer besmettelijk.
Stel dat ik en anderen met langdurige klachten, op basis van een vals negatieve test, weer alle activiteiten gaan oppakken, riskeren we dan niet dat de besmettingen uit de hand lopen?
Je kunt via de GGD een coronatest laten doen. Deze test is betrouwbaar, daarom kun je ervan uitgaan dat je bij een negatieve uitslag niet besmettelijk bent. Andere tests zijn niet altijd betrouwbaar.
Volgens de huidige richtlijnen moet ik (en mijn gezin/huisgenoten) in quarantaine totdat ik 24 uur klachtenvrij ben. Moet dit nog steeds na drie maanden (met klachten)? En zo ja, wat moet ik doen als het niet vol te houden is?
Bij klachten van verkoudheid, niezen, hoesten, keelpijn, moeilijk ademen, koorts (38 graden of hoger) moet je thuis blijven. Blijven de klachten maandenlang voortduren? Dan kun je met je gezinsleden via de GGD een coronatest laten afnemen, waaruit blijkt of je het virus nog bij je draagt. Is de uitslag negatief, dan hoef je niet meer in quarantaine.
Hoeveel kans heb je als longpatiënt om het coronavirus te overleven?
Longpatiënten kunnen wel zieker worden van het virus dan gezonde mensen. Zo kunnen je longklachten verergeren of kun je een longaanval krijgen. De overlevingskans van longpatiënten is goed: net als de rest van de bevolking hebben de meeste longpatiënten lichte klachten. Een kleine groep krijgt ernstige klachten. De meeste geregistreerde overledenen hadden een hart- of vaatziekte, op de tweede plaats komen mensen met diabetes en op de derde plaats mensen met een longziekte. Het gaat met name om patiënten met COPD.
Is er verschil tussen gewone longontsteking en longontsteking bij corona?
Ja, daar is een verschil tussen. Lees hier meer over
Moet ik een dieet volgen als ik het coronavirus heb gehad?
Als je flink ziek bent geweest en niet snel helemaal herstelt, kan het verstandig zijn om goed te letten op wat je eet. Bekijk de adviezen en tips over voeding
Staat jouw vraag er niet tussen?
Stel dan je vraag bij het onderdeel Contact professional. Je krijgt dan antwoord op je vraag van onze advieslijn of een van onze zorgprofessionals zoals een arts, verpleegkundige, fysiotherapeut of diëtist.
Heb je aanvullende informatie, vind je dat informatie niet klopt of heb je problemen met inloggen? Stuur dan een mail naar: coronalongplein@longfonds.nl
Let op: het kan twee weken duren voor je een antwoord krijgt. Is er haast bij? Neem dan contact op met je eigen zorgverlener.
Wanneer kan ik ingeënt worden tegen corona?
De overheid verwacht 8 januari 2021 te starten met vaccinatie tegen corona. Wat weten we hierover op dit moment? We bundelen deze informatie op Longfonds.nl. Kijk voor de meest actuele informatie op de website van Rijksoverheid.
Wanneer kan ik weer aan het werk als ik het coronavirus heb gehad?
In principe kun je weer aan het werk als je ruim 24 uur geen coronaklachten meer hebt, zoals hoesten, snotteren en koorts. Als je ernstig ziek bent geweest of nog vermoeid en benauwd bent, is het verstandig langer de tijd te nemen om te herstellen. Zo nodig kun je hierover contact opnemen met je huisarts of de bedrijfsarts.